Ik wil dit laatste hoofdstuk van mijn verhaal beginnen met een dankwoordje :

-  voor al mijn gulle sponsors die er mee voor gezorgd hebben  dat we dit project tot een goed einde gebracht hebben

-  voor zij die mij een maand in hun gezelschap geduld hebben : Peter, Louis, Piccolo (Rob) Paul en Annemie.

- voor alle Comorezen

- en voor BOUSSOURI in het bijzonder.

 

verder wil ik nogmaals verwijzen naar het blog van Peter http://decomoren.blogspot.be/



1 november



1 november reeds en ik zie dat ik meer dan een week achter sta met mijn blog. De ochtend van deze sombere vrije dag spendeer ik aan het aanvullen van dit verhaal. Een verhaal dat ondertussen geëindigd is,.. Of moet ik dit anders zeggen, 'we zijn weer thuis' maar het verhaal is nog steeds niet teneinde en zal dit ook nooit zijn. We verlieten Mohéli maar een stukje van ons bleef daar. We weten hoeveel werk er nog te doen is. We hebben een onverbreekbare band met Boussouri gesmeed. Hem en via hem zoveel meer armen zullen we blijven steunen.

Vanaf nu komen er op mijn blog enkel nog foto's gemaakt door mijn collega's en dan in het bijzonder door Peter, (ook in de vorige hoofdstukken van mijn blog zijn vele foto's al van hem, waarvoor dank)


Peter

Op 21 oktober heeft mijn fototoestelletje het begeven, zo'n ding moet je ook niet aan je voeten leggen in een bootje dat bonkt op de golven, ook al zit het dan in een plasticzak... dus eigen schuld dikke bult.


In 'ons verhaal' was ik dus nog in Nioumachoua, tijdens ons driedaags verlof, daar pik ik de draad weer op.

De tweede dag van ons verblijf zijn we op zoek gegaan naar walvissen. De boot kan 4 passagiers hebben maar we willen graag met 6 samen en daarom wordt er naar een tweede motor gezocht zodat we toch samen kunnen gaan. Zitplaatsjes zijn er slechts 3 dus de andere 3 moeten op de rand van de boot zitten, en krijgen heel wat klappen te verwerken als de boot over de oceaan gaat die door de strakke wind behoorlijk ruw is.





We varen naar een visgebied waar vissers met kleine bootjes vissen. Wij speuren het water af op zoek naar een plek waar vogels vliegen, dit zou aangeven dat er walvissen zitten, of 'een spuiter van een walvis' maar helaas we vinden er geen.


Na geruime tijd besluiten we om terug richting eiland te varen, de botten en spieren zijn nu wel genoeg geteisterd.

Op de terugweg varen we langs de onbewoonde eilanden voor de zuidkust van Mohéli.




einde fototoestel

Eén ervan diende vroeger net als Molokaï om de melaatsen naar te verbannen om daar dan te sterven,... we leggen even aan en vinden er nog de ruïne van een kleine moskee.


In de namiddag gaan we nog zwemmen en rusten we. De vakantie is een leuke onderbreking van ons verblijf in Fomboni maar we merken dat heel de groep na deze twee dagen terug wil naar het werk. Morgen is er nog een tocht gepland naar de leefplaats van de Livingstones (grote vleerhonden).



Deze tocht wordt vooral nat, de regen komt met bakken uit de lucht. We hebben de keuze ofwel wandelen we door ofwel rijden we achterin de pic-up in 2 u terug naar Fomboni. Nat worden we in allebei de opties, we kiezen voor de wandeling en hebben daar achteraf ook geen spijt van.
De Livingstones lijken ons heel wat kleiner dan dat we gedacht hadden, de tocht is glibberig en mooi. De bloedzuigers mochten wat minder belust zijn op ons bloed maar kom, iedereen moet eten.

Als we na de tocht weer aan de auto's komen regent het niet meer. Enkele kopen nog Ylang Ylang extract en we rijden opnieuw naar Laka Lodge waar we vlug even douchen en dan gaan we weer opweg naar huis. (Fomboni).


Boussouri en zijn zoon waren mee op zoek gegaan naar de Livingstones, en ook Amdhi onze chauffeur want eilandbewoners zijnde hadden zij deze dieren ook nog nooit gezien.

Siske in Laka Lodge

Op de terugweg van Laka lodge naar huis vertellen mijn reisgenoten dat ook in de Lodge, waar ik zo genoten had van het veilige ratloos gevoel, toch ook Siskes woonden en wel heel nabij, in de hutten. Ze hadden met z'n allen besloten het me niet eerder dan na het vertrek te vertellen, waarvoor ik heeeel blij ben.







Boussouri verzekert ons dat er tijdens onze afwezigheid goed is doorgewerkt en dat blijkt de dag nadien ook wel zo te zijn.

Dinsdag 23 oktober.

We staan toch wel versteld van het werk dat er gedaan is tijdens onze 3 dagen afwezigheid. Toch blijven we ons een beetje zorgen maken over de afwerking van het pand en of het zal klaar zijn tegen morgen want morgen is het de grote inhuldiging. Gisterenavond  kregen we immers onze persoonlijke uitnodiging.

 

 

En dan is het zover woensdag 24 oktober het gebouw wordt ingehuldigd en opnieuw zijn we verrast.

Boussouri krijgt een spontaan applaus van al diegene die hier zoveel hoger staan op de ladder dan hijzelf. Toch een mooi teken van respect voor hem. Voor ons is hij sowieso de meest belangrijke man in dit verhaal.

BOUSSOURI , de meest gewaardeerde man in dit verhaal. BEDANKT Boussouri !



's Avonds komt Boussouri nog langs, we voelen allemaal dat afscheidnemen dichterbij komt en dat het niet eenvoudig zal zijn. Boussouri vertelt over zijn werk, over het land, over zijn visie die zou juist, zou eerlijk, zo goed lijkt...

In 1996 heeft damiaanactie een campagnefilm gemaakt op de Comoren waarin Boussouri als jonge verpleger te zien is. Hij vraagt ons of we de film hebben en ja ik heb hem op computer mee. Hij kijkt hem nog eens helemaal uit en zijn zoon kijk over zijn schouder mee. 't Zou mooi zijn als hij de opvolger zou worden van zijn vader maar het ziet er niet naar uit. Antoine lijkt in een andere wereld te leven, hij verdiept zich in zijn geloof, daar waar Boussouri ook diep gelovig is maar meer gematigd. Misschien ligt de toekomst bij zijn drie dochters, open meisjes die er van dromen dokter te worden. Laat ons hopen dat het lukt, dat er ooit geld genoeg zal zijn om te studeren.

 

donderdag 25 oktober

de terugreis begint vandaag. We weten al van gisteren dat het vliegtuig dat ons zal overvliegen naar Grande Comore niet zal vliegen het staat al enige dagen aan de grond met panne. Toch worden we al vroeg naar het vliegveldje gebracht in de hoop dat er een oplossing wordt gevonden.

 

Er komt een vliegtuig , er komt er geen, er komt er toch één... tegen de middag komt er inderdaad één. Het is een klein toestel voor 31 personen het zal 2 maal de oversteek maken, wij mogen mee met de eerste vlucht. Dag Boussouri, dag Antoine, dag Amdhi... dag Mohéli. Amdhi bracht ons deze morgen elk nog een zakje ongebrande koffie als dank, en van Boussouri kregen we vanille...ze hadden dit echt niet moeten doen, het zijn wij die moeten danken, maar we zijn er erg blij mee.

Op Grande Comore worden we opgewacht door dr. Yannoussa. Alle benzinepompen staan sinds gisteren droog op dit eiland maar Yannoussa had nog een voorraadje diesel om ons op te halen. Sommige namen openen alle of toch vele deuren.

Deze voormiddag tijdens het wachten op de luchthaven had ik het al gevoeld, ik word ziek... en net op tijd komen we toe in ons hotel  'Jardin de la paix' waar we in het begin van onze reis ook al een nacht verbleven. Een bed, een wc en antibiotica meer heb ik vandaag niet nodig.

Mijn reisgenoten, zijn bezorgd om mij en geven me alle goede raad die ik kan gebruiken, en dat doet deugd. Ik slaap de rest van de dag en nacht.

 

 

Vrijdag 28 oktober

 

Vandaag is het offerfeest voor de Moslims. In de voormiddag viert ook Yannoussa dit feest in familiekring, in de namiddag komt hij ons ophalen voor een stadsbezoek. Hij toont ons de oude binnenstad die gelijkenissen veroont met Stone Town op Zanzibar.

 

Hij brengt ons bij de ruïne van de woning van de laatste Sultan van de Comoren. Hij vertelt ons hoe deze man aan de Fransen vroeg hem te helpen tegen de inval van de Engelsen, hoe ze dit ook deden en hem daarna verdreven.

Yannoussa toont ons ook de heuvel waar ook hier de melaatsen naar verbannen werden, en de rotsen waarvan de vrouwen zich in zee stortten in de tijd van de slavernij.

Het is een heel boeiende namiddag.

 

zaterdag 29 oktober

 

Deze voormiddag staat er nog een kort bezoek aan het hospitaal op het programma, waar we kunnen zien hoe er wordt gewekt. Ik sta versteld over de correcte opvolging van de , hier in deze stad vooral tbc patiënten. Ook het ziekenhuis is best in orde en netjes. Yannoussa vertelt ons hoe een groot deel van zijn taak er in bestaat voldoende geld te vinden om alles draaiende te houden en controles uit te voeren. Slechts 10 maximum 20 % van het hospitaal en zijn werking wordt gefinancierd door de staat al de rest komt van buitelandse organisaties, waarin Damiaanactie een klein radartje is. We lopen nog even over de markt en daarna wordt ons een snelle lunch aangeboden door Yannoussa met de nodige dankwoordjes maar ook met een uiteenzetting van hoe hij denk hoe de eilanden uit hun miserie kunnen komen. Het is nog een lange weg en zal nog generaties duren. Alle hoop zit in de opleiding die gegeven moet worden, waaruit dan ook de mensen zullen leren dat ze met veel te veel zijn en dat er iets aan het aantal kinderen zal moeten gedaan worden. Yannoussa geeft ons ook zijn mening over de economie en de politiek in Europa. We zitten hier heel duidelijk met een zeer verstandig en boeiende man aan de tafel, maar onze vlucht wacht en we worden naar de luchthaven gebracht.

 

We vliegen naar Antanarivo de hoofdstad van Madagascar maar niet zonder een 'bijzonder' tussenlanding te maken op Mahajanga in Madagascar.

Een kleine luchthaven waar ons gevraagd wordt uit te stappen. We krijgen een visum voor 24 u, onze bagage moeten we ophalen, niet aan een lopende band, daarvoor is de luchthaven te klein. We halen de bagage van een soort stootkar. De bagage dient geopend en nagekeken, we checken uit. verlaten de luchthaven, gaan 10 m verder hetzelfde gebouw weer binnen, checken in, onze bagage wordt op dezelfde stootkar gelegd, naar het zelfde vliegtuig gebracht, we worden aangemaand ons te haasten want het vliegtuig wacht, hetzelfde vliegtuig waarmee we net geland zijn... we hebben zeer berbaasd gekeken, ons de vraag gesteld of dit soms een opname was voor een verborgen cameraprogramma... maar nee hoor dit is gewoon Afrika.

We vliegen naar Antanarivo, wachten 5 u (zoals gepland) op onze vlucht naar Parijs. Van Peter krijg ik een inslaappilletje wat we rond 1u30 na onze vliegtuigmaaltijd innemen. Als ik wakker wordt hebben we nog 3 u te vliegen ik voel me fit en weet wel zeker dat ik nooit nog lange vluchten maak zonder inslaappilletje.

In Parijs nemen we de TGV en met ene kwartier vertraging komen we om 14u40 toe in Brussel waar alle mensen waar ik van hou op mij staan te wachten. Het is een zeer blij weerzien. Toch wel erg leuk dat ze er ALTIJD zijn.